κάντε κλικ εδώ
Κρατάμε ένα κουτί ελληνικό μέλι. Πάνω του μια μικροκεντημένη μέλισσα φανερώνει την αγάπη για τη δουλειά. Είναι η τελευταία πινελιά φροντίδας σε μια αλυσίδα συλλογικής μα και εργοθεραπευτικής εργασίας.
Δεν πρόκειται για ένα οποιοδήποτε προϊόν. Είναι φτιαγμένο από χέρια ανθρώπων του Κοινωνικού Συνεταιρισμού Περιορισμένης Ευθύνης (ΚοιΣΠΕ) της Λέρου. Και είναι ένα από τα γλυκά... κίνητρα που παρέχει η ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Τόσο αυτό όσο και τα πολλά άλλα προϊόντα που παράγονται από τους 15 ανάλογους συνεταιρισμούς στην Ελλάδα.
Τους συνεταιρισμούς αυτούς, αν και υπάγονται στην ευρωπαϊκή υποχρέωση της χώρας για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση και αποτελούν μέχρι στιγμής τη μοναδική εφαρμογή κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα, αφήνει έξω από κάθε μέριμνα το νομοσχέδιο για την «κοινωνική οικονομία».
Το οποίο με εσπευσμένη «κακοβουλία», όπως καταγγέλλεται από τους φορείς της αποασυλοποίησης, προωθείται στη Βουλή εντός των ημερών παρά τις διαβεβαιώσεις της αρμόδιας υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Λούκας Κατσέλη.
Τα παραπάνω ειπώθηκαν μεταξύ άλλων στο τριήμερο που διοργάνωσε η Πανελλήνια Ενωση για την Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση και την Επαγγελματική Επανένταξη (ΠΕΨΑΕΕ) στη Λέρο, στην προσπάθεια να συγκροτηθεί Ομοσπονδία αυτών των συνεταιρισμών, καθώς έπειτα από χρόνια εμπειρίας οι συνθήκες κρίνονται ώριμες για κάτι τέτοιο.
2.000 μέλη
Ο κοινωνικός συνεταιρισμός, δηλαδή η κοινωνική επιχείρηση, αποτελεί μια νέα μορφή επιχειρηματικότητας που αφορά τις ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού.
Οι 15 ΚοιΣΠΕ (έναντι των 70 προβλεπόμενων), που με αγώνα και αυταπάρνηση εδώ και 10 χρόνια δημιουργήθηκαν πανελλαδικά, κατόρθωσαν να φτιάξουν ένα δεσμό από 2.000 ενεργά μέλη τα οποία συνεγάζονται με κοινωνικούς φορείς στις περιοχές όπου δραστηριοποιούνται.
Πρόκειται ουσιαστικά για ένα πρόγραμμα που ύστερα από αξιολόγηση προωθεί ανθρώπους από τα ψυχιατρεία στην παραγωγή. Εγχείρημα που φαίνεται πως κινδυνεύει, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα εκτός από την οικονομία βρίσκεται υπό επιτήρηση και για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση που προβλέπει ως τελικό στάδιό της, την εργασιακή ένταξη και μέσω των ΚοιΣΠΕ.
Στην Ευρώπη
Η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Επιχειρήσεων Πρωτοβουλιών Απασχόλησης και Κοινωνικών Συνεταιρισμών (CEFEC) είναι σαφής: «Κοινωνική επιχείρηση είναι αυτή που δημιουργήθηκε για την εργασιακή απασχόληση ατόμων με ειδικές ανάγκες ή άλλη μειονεξία στην ανοικτή αγορά εργασίας».
Ενδεικτικό της προχειρότητας για την οποία καταγγέλλεται ότι πάσχει το νομοσχέδιο είναι ότι υιοθετεί την εξής πρωτοτυπία στη διατύπωση για τις κοινωνικές επιχειρήσεις: «αφορούν άτομα με σωματικές και ψυχικές διαταραχές».
Ούτε κι έτσι όμως -όπως καταγγέλλεται- γίνεται κάποια αναφορά στους ΚοιΣΠΕ κι ας έχουν πολλά προβλήματα στη λειτουργία τους, όπως από την απαίτηση τώρα πια της Εφορίας να έχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι υποχρεωτική ασφάλιση στον ΟΑΕΕ, ακόμη και ο εποπτεύων ψυχίατρος, που είναι ασφαλισμένος σε άλλο ταμείο.
Ας δούμε όμως και κάποια αριθμητικά στοιχεία. Σύμφωνα με έρευνα του ΕΚΚΕ, ο εκτιμώμενος αριθμός ψυχικά πασχόντων παραγωγικής ηλικίας (25-45 ετών) οι οποίοι, υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσαν άμεσα να εργαστούν σε κοινωνικές επιχειρήσεις είναι 450-500 άτομα, περίπου το 15% αυτών που στεγάζονται σε εξωνοσοκομειακές δομές.
Αυτή τη δυνατότητα υπολογίζεται πως έχουν ακόμη 500 άτομα, που είναι νέοι μη χρόνιοι ασθενείς, οι οποίοι διαβιούν με την οικογένειά τους.
Με ψήφισμά τους, το οποίο απευθύνεται στους αρμόδιους υπουργούς αλλά και στον υπεύθυνο για την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, Τιμόθεο Σμυρνιώτη, (δηλαδή ένα βήμα πριν από την καταγγελία της χώρας στην Ε.Ε.), οι 15 Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης ζητούν να επανεξεταστεί το νομοσχέδιο ώστε να εναρμονιστεί με το γράμμα και το πνεύμα του νόμου για τους ΚοιΣΠΕ όπως προκύπτει από τον Ν. 2716/99 για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση.
Οπως επισημαίνουν:
* Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου εμπεριέχει σειρά διατάξεων που στην ουσία ακυρώνουν την ύπαρξη ΚοιΣΠΕ αφού έρχονται σε αντίθεση με τον Ν. 2716/1999.
* Κατά τα προβλεπόμενα του νέου νομοσχεδίου οι ΚοιΣΠΕ ως υπαγόμενοι στον 2716 θα πρέπει να τροποποιήσουν το καταστατικό τους στο σύνολό του, πράγμα ανέφικτο εκ του νόμου. *